نِحله چیست ؟

نحله به کسر «ن» در لغت به معنای ،  هدیه- آیین- مذهب وعقیده آمده است. در اصطلاح حقوقی مبلغی است که دادگاه بر طبق شرایطی که در ادامه گفته می شود تعیین می کند که مرد (زوج) باید به زن (زوجه) بپردازد.

 بعضی از فقها نحله را همان مهریه می دانند و با استناد به آیه چهارم سومره نساء «واتواالنساء صدفاتهن نحله» مهریه را به بخششی از سوی مرد برای زن می دانند.

ولی نحله در صورتی شرعا و قانونا به زوجه تعلق می گیرد که شرایط تعلق اجرت المثل ایام زوجیت فراهم نباشد. آنگاه نوبت به پرداخت  نحله میرسد .

بنابراین نمی توان هم اجرت المثل گرفت و هم درخواست پرداخت نحله کرد.

برای اطلاع از مفهوم اجرت المثل ایام زوجیت به مطلب مرتبط در سایت گروه وکلای منصور عدالت مراجعه فرمایید.

در بند ب تبصره ۶ قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق که نسخ نشده است چنین آمده است:

 « با توجه به سنوات زندگی مشترک و نوع کارهایی که زوجه در خانه شوهر انجام داده و وسع مالی زوج، دادگاه مبلغی را‌ از باب بخشش (‌نحله) برای زوجه تعیین می‌نماید. »

شرایط دریافت نحله :

1. طلاق به درخواست زوجه نباشد.
2. در طول زندگی مشترک و تا قبل از اقدام به دادخواست طلاق از جانب زوج، امکان مطالبه نحله وجود ندارد.
3. نحله با اجرت المثل قابل جمع نیست بدین صورت که اگر اجرت المثل به هر دلیلی به زوجه تعلق بگیرد دادگاه می تواند برای زن نحله تعیین کند.
4. در تعیین نحله بر خلاف اجرت المثل نیازی به کارشناسی نیست و مبلغ را قاضی دادگاه با توجه به سنوات زندگی مشترک و کارهای که زوجه انجام داده است و خصوصا تمکن و وسع مالی مرد تعیین می کند.

زمان مطالبه نحله :

مطالبه حق الزحمه و نحله «پس از طلاق» پیش بینی شده بود، ولی از آن جا که این قاعده، علاوه بر این که مبنای صحیح حقوقی نداشت، مشکلاتی برای زن ایجاد می کرد و قابل انتقاد می نمود، برای حل مشکل، نظر مجمع تشخیص مصلحت نظام دریافت شد و مجمع به موجب «قانون تفسیر تبصره های 3 و 6 قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق مصوب 1371»، مقرر کرد: منظور از کلمه پس از طلاق، در ابتدای تبصره 6 قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق مصورب سال 1371 مجمع تشخیص مصلحت نظام، پس از احراز عدم امکان سازش توسط دادگاه است.

 بنابراین زوجه می تواند قبل از وقوع طلاق حق الزحمه کارهایی را که شرعا به عهده آن ها نبوده و به دستور شوهر و با قصد دریافت حق الزحمه انجام داده با تعیین مبلغی به عنوان نحله را از دادگاه بخواهد.

نحوه اقامه دعوای نحله :

به محض اینکه  احضاریه‌ای که مرد برای طلاق ارسال می‌نماید، به دست زن رسید . زن می‌تواند برای ارائه دادخواست با در دست داشتن مدارک ذیل به یکی از دفاتر خدمات قضایی دادخواست دریافت نحله را ثبت نماید .

مدارک لازم جهت ثبت دادخواست دریافت نحله :

1. اصل سند ازدواج. (در صورت نبود اصل سند،  باید کپی برابر اصل آن را در همان دفترخانه‌ای که عقد انجام شده است دریافت نمود).
2. اصل شناسنامه زن

     3- اصل کارت ملی زن

بار اثبات برای نحله بر عهده چه کسی است؟

زن باید اثبات نماید که

1. مرد به او دستور داده است که کارهایی که خارج از وظیفه شرعی اوست را انجام دهد
2.  و زن به قصد تبرع و رایگان این کارها را انجام نداده باشد

  و این جهت نیازی نیست که زن ثابت نماید که قصد دریافت اجرت المثل را داشته است.

نمونه ای از دادخواست مطالبه نحله

ریاست محترم دادگاه خانواده؛

با سلام؛ اینجانب به موجب سند عقدنامه شماره ………… در تاریخ………… به عقد دائم آقای…………….. در آمده‌ام و از زمان شروع زندگی مشترک به تاریخ ……….. تا اکنون به دستور ایشان و بدون قصد تبرع، کلیه امور خانه داری اعم از آشپزی، نظافت و نگهداری و تربیت فرزندان که به لحاظ شرعی و قانونی وظیفه اینجانب نبوده است را انجام داده‌ام؛ اما تا کنون هیچ گونه مزدی بابت انجام این امور دریافت نکرده‌ام. حال از دادگاه محترم تقاضا دارم که مستند به مواد ۳۳۶ قانون مدنی و ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده مبلغ نحله/اجرت المثل اینجانب تعیین و حکم به پرداخت آن توسط خوانده به علاوه جمیع هزینه‌های دادرسی صادر گردد.

                                                                                  

                                                                           09022022861