حضانت فرزند یعنی چه و چه شرایطی دارد ؟

کودکان بی دفاع‌ترین افراد جامعه هستند در تمام جوامع قوانین نگاه ویژه ای به معقوله حمایت  از کودکان داشته اند در کشور ما هم قانون برای آن‌ها موادی را در قالب شرایط حضانت فرزند در نظر گرفته است. این مسئله تا جایی اهمیت داشته است که در مواد  ۴۷-۴۰ قانون حمایت از خانواده و ۱۱۶۸-۱۱۷۹ قانون مدنی نیز به آن پرداخته شده است. حضانت در لغت، پرورش و نگهداری از کودک معنا می‌گیرد که همان طور که پیش تر گفته شد در قانون جدید حمایت از خانواده و قانون مدنی نیز به اهمیت این موضوع پرداخته شده است. لازم به ذکر است که از دید قانونی حضانت بیشتر به جنبه‌های رسیدگی و پرورش جسم کودک تاکید دارد و چندان موارد تربیتی و پرورش اخلاقی را در بر نمی‌گیرد.

سن حضانت طفل

به طور کلی شرایط حضانت فرزند پیش از طلاق زوجین بر عهده هر دوی ان‌ها می‌باشد، مگر اینکه یکی از زوجین فوت کند و یا از قبول مسئولیت سرباز زند. بر طبق قانون برای دختران ۹ سالگی و برای پسران ۱۵ سالگی به عنوان سن حضانت در نظر گرفته شده است. در این مدت هیچ کدام از والدین که حضانت فرزند به آن واگذار شده است، نمی‌توانند مسئولیت‌های خود را در قبال فرزند ترک نمایند. با استناد به قوانین جمهوری اسلامی ایران، بلوغ فرزندان عامل محدودیت سنی حضانت در نظر گرفته شده است.

به طور کلی حضانت فرزندان بر عهده والدین خواهد بود. مگر در شرایط خاصی که عدم صلاحیت یکی از والدین و یا هردوی آنها برای شرایط حضانت فرزند به صورت قانونی تائید شود.

شرایط حضانت فرزند بعد از طلاق زوجین چگونه خواهد بود؟

 یک اصل کلی جهت حضانت فرزندان وجود دارد به نحوی که پس از طلاق زوجین از یکدیگر ، اولویت نگهداری از فرزندان تا سن ۷ سالگی دختر و پسر بر عهده مادر خواهد بود. پس از سن ۷ سالگی فرزندان حضانت آن‌ها به دست پدر خواهد بود. در صورتی که والدین بر سر حضانت فرزندان با یکدیگر نتوانند توافق کنند ، دادگاه در مورد شرایط حضانت فرزند به صورت قانونی تصمیم خواهد گرفت.

 اما چنانچه پدرفاقد صلاحیت برای نگهداری باشد مثلا  به (اعتیاد و…) دچار باشد، شرایط حضانت فرزند بعد از سن ۷ سالگی نیز به مادر واگذار خواهد شد و این حضانت تا زمان به بلوغ رسیدن فرزندان ادامه می‌یابد. پس از به بلوغ رسیدن، فرزند خودش می‌تواند مادر و یا پدر را برای ادامه زندگی انتخاب نماید. البته پدر موظف است در تمامی مدتی که فرزندان تحت حضانت مادر هستند، هزینه‌ها و مخارج مرتبط را تامین نماید.

شرایط حضانت فرزند بعد از طلاق توافقی چگونه خواهد بود؟

مستند به ماده ۲۹ قانون حمایت از خانواده، دادگاه موظف است در مورد حضانت فرزندان در هر نوع طلاقی تصمیم گیری کند. چنانچه زوجین به دنبال طلاق توافقی باشند و دختری کمتر از ۹ سال سن و پسری کمتر از ۱۵ سال داشته باشند باید در مورد حق حضانت فرزندان و نحوه و زمان ملاقات طرف مقابل با فرزندان همچنین مسولیت پرداخت و میزان نفقه فرزندان به توافق برسند. در صورت عدم توافق تعیین تمام ی این موارد با دادگاه خواهد بود .که دادگاه موظف است در تعیین حضانت فرزندان بعد از طلاق، مصلحت آن‌ها را در نظر داشته باشد.

در قوانین طلاق و حضانت فرزندان، حضانت طفل از مادری که مجددا ازدواج نماید، گرفته می‌شود و به پدر داده می‌شود. اما در طلاق توافقی با توافق زوجین، فرزندان می‌توانند پس از ازدواج مادر نیز کماکان  تحت حضانت وی قرار داشته باشند.

شرایط حضانت فرزند بعد از فوت والدین چگونه خواهد بود؟

بر طبق قانون در صورت فوت یکی از والدین، حضانت فرزند بر عهده والد زنده خواهد بود. یعنی در صورت فوت پدر، مادر حضانت طفل را بر عده خواهد گرفت. البته در صورتی که دادگاه پس از دادخواست ولی قهری، مادر را دارای صلاحیت لازم برای حضانت از فرزند نداند، حضانت از وی گرفته می‌شود.

در شرایطی که هر دو والدین کودک از دنیا رفته باشند، مسئولیت نگهداری از فرزند بر عهده جد پدری ( پدر پدر ) خواهد بود. در صورت فقدان جد پدری، نزدیک‌ترین خویشان به ترتیب ارث این مسئولیت را بر عهده خواهند گرفت.

به دلیل پیچیدگی مسئله طلاق و حضانت فرزندان پیشنهاد میشود قبل از هر گونه اقدام قانونی با وکلای مجرب و متخصص در این زمینه مشورت کنید .